⯑ Доллар курси 2027 йилга бориб 13 минг сўмга етиши кутилмоқда

Халқаро рейтинг агентлиги S&P томонидан тақдим этилган навбатдаги макроиқтисодий баҳолашда ўзбек сўмининг долларга нисбатан келгуси йилларда қандай шаклланиши мумкинлиги ҳақида батафсил маълумот берилди. Анча муҳокамаларга сабаб бўлган ушбу прогнозда миллий валюта қийматидаги ўзгаришлар босқичма-босқич, бир маромда кечиши таъкидланмоқда.

• 2025 йил охирида — 12 050 сўм
• 2026 йил охирида — 12 592 сўм
• 2027 йил охирида — 13 158 сўм
• 2028 йил охирида — 13 751 сўм

Бу рақамлар ўзбекистонликлар учун муҳим, чунки доллар курси нафақат валюта айирбошлашда, балки бозордаги нарх-наво, импорт харажатлари, бизнес харажатлари ва аҳоли харид қувватига бевосита таъсир қилади. Шундан келиб чиқиб, S&Pнинг янги баҳоси иқтисодий муҳитдаги айрим ўзгаришларни кўрсатиб турибди.

Эътиборлиси, бу прогноз аввалги ҳисоб-китоблардан жиддий фарқ қилади. Илгариги таҳлилларда, яъни бир неча ой аввалги ҳисоботда 2027 йил охирида доллар курси 15 000 сўмгача чиқиши мумкинлиги айтилганди. Янгиланган баҳолашда эса сўмнинг заифлашиш суръати анча сезиларли даражада пасайтирилган. Бу ўз навбатида мамлакатдаги инфляция даражаси, ташқи қарз сиёсати, экспорт-импорт баланси ва валюта бозоридаги тартибга солиш ишлари кучайгани билан изоҳланиши мумкин.

Иқтисодчиларнинг таъкидлашича, валюта курси реал сектордаги ҳолат, ташқи бозорлардаги конъюнктура ва геоиқтисодий вазиятга қаттиқ боғлиқ. Агар бу омиллар барқарор сақланса, сўм девальвацияси прогноз қилинган чегарада бўлиб ўтиши мумкин. Шу билан бирга, глобал бозорлардаги ўзгаришлар — нефт нархи, экспорт талабининг камайиши ёки хорижий инвестициялар оқимининг секинлашиши — прогнозларга ўз таъсирини ўтказиши эҳтимолдан ҳоли эмас.

S&Pнинг бу таҳлили маҳаллий бозор иштирокчилари учун маълум турдаги йўналишни кўрсатади:

• — бизнес учун валюта рискларини олдиндан режалаштириш,
• — аҳоли учун — сўм қийматидаги ўзгаришларни тўғри баҳолаш,
• — инвесторлар учун — ички бозордаги барқарорлик даражасини кузатиб бориш имконини беради.

Шуни ҳам таъкидлаш керакки, валюта курси давлат томонидан қатъий белгиланмайди, балки бозор механизми орқали шаклланмоқда. Шунинг учун реал сектордаги ўсиш, экспорт ҳажмининг ошиши, хорижий сармояларнинг кўпайиши келгуси йилларда сўмнинг янада барқарор бўлишига хизмат қилиши мумкин.

Хулоса қилиб айтганда, янги прогноз бир пайтнинг ўзида ҳам эҳтиёткорона, ҳам оптимистик кўринишга эга. Валюта курсидаги ўсиш суръати аввал тахмин қилинганидан анча енгил, бу эса бозордаги кескин ўзгаришлар эҳтимолини пасайтиради.